Chombueng
...
........อำเภอจอมบึงตั้งอยู่ทางตอนกลาง ค่อนไปทิศตะวันตกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอด่านมะขามเตี้ยและอำเภอท่าม่วง จังหวัดกาญจนบุรี
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอโพธารามและอำเภอเมืองราชบุรี
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอปากท่อและอำเภอบ้านคา
ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสวนผึ้ง
........อำเภอจอมบึง
........อำเภอจอมบึงเป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง แหล่งการศึกษาและการเรียนรู้ที่สำคัญ ติดกับอำเภอเมืองราชบุรี ดินแดนแห่งนี้ที่ได้ชื่อว่า "จอมบึง" เพราะในอดีตเคยมีบึงใหญ่ เป็นบึงน้ำใส ปลาชุม เป็นที่อยู่ของนกเป็ดน้ำ นกตะกรุม นกตะกาม นกกระสา ผืนแผ่นดินโดยรอบอุดมสมบูรณ์ไปด้วยป่าเบญพรรณและเป็นที่ราบสม่ำเสมอ ในปัจจุบันบึงหายไปแต่กลับกลายเป็นที่นาเข้ามาแทน
........ป่าในจอมบึงถูกรุกรานง่ายและถูกตัดถางป่าอย่างมาก แต่ก่อนต้นไม้ในป่าถูกตัดนำมาสร้างบ้านช่องเรือนชานของชาวบ้าน ถูกตัดมาเผาเป็นถ่าน ถูกตัดนำมาทำเกวียนออกใช้งาน ทำฟืนเผาหัวรถจักรไอน้ำ เป็นฟืนป้อนเตาเผาปูนขาว ปูนแดง และเผาโอ่ง โดยเฉพาะหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 อุตสาหกรรมโอ่งรุ่งเรืองอย่างมาก นอกจากนี้ป่าไม้ยังถูกตัดนำมาทำเสาเรือน เข้าโรงเลื่อยทำไม้กระดาน
........ต่อมาจอมบึงถูกจับจองปรับพื้นดินทำไร่อ้อย ทำไร่มันสำปะหลัง ถูกบุกรุกหนักเพราะเป็นพื้นที่ราบใกล้เมือง หน้าดินอุดมสมบูรณ์
........ประชากรในจอมบึงมี ลาวโซ่ง อยู่มากที่ตลาดควาย บ้านชุกหว้า บ้านบุญแวว บ้านวังปลา จอมบึงในปัจจุบันกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่ได้รับการส่งเสริมและพัฒนาจากหน่วยงานท่องเที่ยวเป็นอย่างมาก เพราะมีถ้ำเขาบินขนาดใหญ่ กว้างขวางถึง 5 ไร่ มีสวนสัตว์เปิดเขาประทับช้าง เป็นส่วนหนึ่งของศูนย์เพาะเลี้ยงและขยายพันธุ์สัตว์ป่าเขาประทับช้างขึ้นกับกองอนุรักษ์สัตว์ป่า กรมป่าไม้ มีถ้ำสวยงามคือถ้ำจอมพล ที่มีหินงอกหินย้อยภายในราวกับภาพวาด และได้รับพระราชทานนามจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ว่า ถ้ำจอมพล
ที่มา : ยอดแต้ว อักษรา. ราชบุรี. (2543). แสงแดด, กรุงเทพฯ
